Uznawany za ojca medycyny Hipokrates mówił „Każdy człowiek powinien wiedzieć, że z umysłu, i tylko z umysłu pochodzą wszystkie nasze przyjemności, wszelka radość i śmiech, podobnie jak ból, zmartwienia, żal i nasze łzy. Wszystkie te i inne uczucia pochodzą z umysłu i tylko z niego”. Przekonaj się, jak wykorzystując dorobek myśli filozoficznej, rozbroić negatywne myśli i zmienić swoje samopoczucie.
Na czym polega Racjonalna Terapia Zachowania?
RTZ to prosta metoda samopomocy. Uczy umiejętności radzenia sobie z negatywnymi myślami, emocjami i przekonaniami. Racjonalna Terapia Zachowania opiera się na krótkoterminowej formie terapii. Sprawdza się w trudnościach, u których podłoża leżą nieadaptacyjne przekonania lub schematy myślenia. Metoda ta jest również wykorzystywana jako wspierająca zdrowienie podczas leczenia chorób somatycznych, zwłaszcza w trakcie terapii onkologicznych.
Jak zmienić myślenie?
Jednym z elementów Racjonalnej Terapii Zachowania jest ocena myśli i przekonań pod kątem ich użyteczności i zasadności. Do tej analizy wykorzystuje się 5 zasad zdrowego myślenia:
- Zdrowe myślenie jest oparte na faktach.
- Zdrowe myślenie najlepiej pomaga Ci chronić swoje życie i zdrowie.
- Zdrowe myślenie najlepiej pomaga Ci osiągać twoje dalsze i bliższe cele.
- Zdrowe myślenie najlepiej pomaga Ci unikać konfliktów międzyludzkich lub skutecznie sobie z nimi radzić.
- Zdrowe myślenie najlepiej pomaga Ci czuć się tak, jak chcesz się czuć, bez nadużywania żadnych substancji.
(za: Maulsby, 2019)
Wszystkie zasady są równie ważne, jednak niektóre z nich mogą nie mieć zastosowania w pewnych sytuacjach.
Jak poradzić sobie z czarnymi myślami?
Niezdrowe myśli i przekonania mogą generować trudne emocje i być źródłem cierpienia emocjonalnego. Skuteczną metodą ich oceny oraz weryfikacji jest 5 Pytań Zdrowego Myślenia.
Przygotuj kartkę i coś do pisania. Zastanów się jaką myśl czy przekonanie chciałbyś poddać analizie. Zapisz ją. Następnie odpowiedz na poniższe pytania:
- Czy ta myśl jest oparta na oczywistych faktach?
- Czy ta myśl najlepiej chroni moje życie i zdrowie?
- Czy ta myśl najlepiej pozwala mi osiągać bliższe i dalsze cele?
- Czy ta myśli najlepiej pomaga mi unikać najbardziej niepożądanych konfliktów z innymi ludźmi lub rozwiązywać je?
- Czy ta myśl najlepiej pomaga mi odczuwać takie emocje, jakie chce bez nadużywania żadnych substancji?
(za: Maulsby, 2019)
Zdrowe przekonania spełniają, co najmniej trzy z pięciu wymienionych zasad. Co ważne – nie ma uniwersalnych i zdrowych w każdej sytuacji myśli. Przekonania czy myśli jednej osoby niekoniecznie muszą służyć komuś innemu. Jest to kwestia bardzo indywidualna. Warto też pamiętać, że nasze życie jak i my sami podlegamy przemianom. Co za tym idzie, dzisiejsze zdrowe przekonania mogą być niezdrowe w innym czasie.
Jak powstają emocje?
Warto zwrócić uwagę na nasze myśli i przekonania. W psychoterapii poznawczo behawioralnej zaznacza się, że to właśnie one odpowiadają za pojawiające się reakcje emocjonalne. Przed wystąpieniem emocji pojawia się myśl – pomimo, że czasem trudniej jest ją wyłapać. Zwłaszcza wtedy, gdy dana sytuacja wywoła silne poruszenie emocjonalne. Co za tym idzie, to nie sytuacja, a nasza jej interpretacja będzie przyczyną zmiany nastroju czy samopoczucia.
Chcesz dowiedzieć się więcej o tym na czym polega ten proces? Sprawdź tutaj jak przy pomocy prostego modelu psychologicznego zrozumieć swoje emocje i zachowanie.
